“Zou ik je iets mogen vragen wat ik nog niet eerder aan iemand heb durven vragen?” “Natuurlijk” is mijn antwoord, “daar ben ik voor, je mag mij alles vragen en ik beloof dat ik het niet raar vind”. Tijdens mijn pastorale gesprekken komt er regelmatig van alles op tafel, dus inmiddels kijk ik niet zo snel meer ergens van op.

En dan komt het, uit toch onverwachte hoek. “Wat bedoelen ze als er iemand is overleden en ze zeggen dat de kist nu in de auto wordt gereden?”

Ik denk even na…..en vraag haar dan of ze zich afvraagt hoe dat gaat. “Ja” antwoordt ze met volle overtuiging “en weet je wat ik ook niet begrijp? Ze zeggen weleens dat er vlaggetjes op een rouwauto zitten. Dat begrijp ik dus echt niet.”

En daarna vertrouwt ze mij toe dat ze dit nooit aan iemand durft te vragen als het moment zich aandient, omdat ze dat ongepast vindt. En eigenlijk durfde ze dit niet eerder te bespreken met iemand anders, want ze zou het vervelend vinden als anderen zich ongemakkelijk voelen bij haar vragen. Maar toch zijn het heel reële vragen.

Ze is Coby, 67 jaar, en al haar hele leven blind, zoals de meeste mensen met en voor wie ik mag werken. Opgegroeid in een blindeninstituut en later gaan wonen en werken bij Sonneheerdt, nu Bartiméus. De wereld bestaat voor haar uit voelen in plaats van zien. En zich een beeld vormen van hoe de dingen zijn. Kleuren zeggen haar niets, net als licht en donker.

Tijdens dit gesprek ontstaat er een plan in mijn hoofd, we zouden eigenlijk een uitvaart voelbaar moeten maken. Dat klinkt wat luguber, maar wat nou als je echt niet begrijpt hoe die kist in de auto rijdt, een kist heeft toch geen wieltjes?

Een paar maanden later is het zover, een middag in het rouwcentrum waarin ik een groepje van onze bewoners mag begeleiden in alles voelbaar en daarmee toegankelijk maken, en ze mogen alles vragen wat ze willen weten rond afscheid nemen.

Met elkaar, en een zeer empathische uitvaartleider, beleven we een prachtige middag.We voelen natuurlijk de auto en de vlaggetjes voorop. We voelen de geleiders in de auto waar de kist op gezet wordt. We voelen een kist, ook van binnen. Zo had ik mij nooit gerealiseerd dat het kussentje waar een overledene op ligt best hard is. We voelen een koelplaat, een mogelijk rouwboeket, een wade, we voelen alles wat er te voelen was.

En het was wonderlijk om te ervaren hoe er een wereld opengaat voor deze mensen die veelal al best vaak afscheid hebben genomen, maar zich daarmee een eigen beeld hebben gevormd van wat er dan gebeurt. Nu kan het een keer in een ontspannen sfeer, er lag immers geen geliefde in die kist.  

Het gaat zoals het vaak gaat in contacten met anderen, als je niet behoeften kan aangeven kunnen anderen daar niet op participeren. Wat is het mooi om tussen de regels door te luisteren, om te herkennen waar het over gaat.

Wat is het mooi om in het pastorale werk juist die schakel te mogen zijn in onbesproken zaken, in letterlijk inzichten geven. Wat is het geweldig om hierin een schakel te mogen zijn in Gods koninkrijk!

De rouwvoelmiddag is inmiddels een traditie die we vaker organiseren en dat allemaal omdat deze mevrouw haar onbegrip durfde te uiten.

Deze blog is geschreven door ons lid Hanneke Willemse-Geschiere, Geestelijk Verzorger bij Bartiméus, op persoonlijke titel. Vragen en opmerkingen over deze blog worden doorgestuurd naar de schrijver.